Μια απολαυστική αφήγηση για τις απόκριες περασμένων δεκαετιών στην πόλη των Γρεβενών.
Από την Μαρία Καραγιάννη
Καρναβάλια στην πόλη μας !
Κίνησα να ‘ρθώ ένα βράδυ
μ΄ έπιασε ψιλή βροχή
το Θεό παρακαλούσα
για να σε ‘βρω μοναχή……..
Αποκριάτικος ύμνος κι όχι μόνο!
Ποιος
δε θυμάται τις όμορφες αποκριάτικες μέρες, όταν μαθητές και μαθήτριες,
του Γυμνασίου, μασκαρεμένοι με αυτοσχέδιες στολές να ξεχύνονται στους
δρόμους κατά μπουλούκια με τη συνοδεία των «δικών μας» ντόπιων
αυτοδίδακτων οργανοπαικτών, σ’ ένα ξέφρενο γλέντι, μέχρι πρωίας…..
Λιτά κι απέριττα γιορτάζαμε, όπως ακριβώς το ήθελε η παράδοσή μας και ο τόπος μας, το δικό μας αυθεντικό καρναβάλι.
Ξεκινούσε με την εβδομάδα της Τυρινής.
Κάθε
βράδυ κι ένας ξεσηκωμός και, πόσο μάλλον, στην κεντρική μας πλατεία που
έσφυζε, εκείνες τις μέρες, από ζωή καθώς, ομάδες καρναβαλιών απ’ όλες
τις γειτονιές της πόλης μας ξεφάντωναν κάτω από τους ήχους της ντόπιας
μουσικής.
Χορός και γλέντι, αστεία και πειράγματα, ανέμελες βραδιές και ζωντανές συνάμα.
Κάθε
σπίτι, κάθε γειτονιά, κάθε οικογένεια ζούσε την κάθε μέρα αυτής της
εβδομάδας διασκεδάζοντας, χορεύοντας με αυθόρμητες εξορμήσεις.
Ό,τι
υπήρχε εκείνη τη στιγμή, κάποια ρούχα παλιά στα μπαούλα, κάποιες
στρατιωτικές στολές, κοστούμια, παλιά νυφικά, πανωφόρια, καπέλα, ήσαν
αρκετά για μια γρήγορη μεταμφίεση, οι γυναίκες γινόντουσαν γαμπροί, οι
άντρες νύφες και όλο το συμπεθεριό μαζί έτοιμο για μια αναπάντεχη
επίσκεψη στο διπλανό σπίτι ή στην απάνω γειτονιά.
Η υποδοχή ήταν
εγκάρδια, οι μεταμφιεσμένοι χόρευαν, έκαναν διάφορες χειρονομίες, χωρίς
να μιλούν για να μη προδοθούν και οι καρδιές τους πάνω απ’ όλα ζεστές
χωρίς φόβους, μίση και πάθη [αν υποθέσουμε ότι σήμερα πλέον δεν
ανοίγουμε την πόρτα ούτε στους διπλανούς μας].
Το Σάββατο της
ίδιας εβδομάδας ήταν αφιερωμένο στους μικρούς μας φίλους. Όλα τα
παιδάκια μεταμφιεσμένα κι αυτά με αυθεντικές στολές προσήρχοντο στα
σχολεία τους [εκείνη την εποχή τα σχολεία λειτουργούσαν και Σάββατο] για
μια ιδιαίτερη γιορτή με χορούς στο προαύλιο του σχολείου, με γλυκίσματα
και φωτογραφίες. Και η αποθέωση αυτής της μέρας ήταν το πλέον
εντυπωσιακό και άκρως τρομακτικό για μικρούς και μεγάλους … η περιβόητη Καμήλα!
Ένα σκελετωμένο κεφάλι αλόγου, πέντε έξι
καδρόνια, δυο μεγάλα αντίσκηνα καλοβαλμένα, σε απομίμηση καμήλας κι από
κάτω κρυμμένοι δύο άνθρωποι που οδηγούσαν την καμήλα όπου αυτοί ήθελαν,
άλλοτε φοβερίζοντας τους περαστικούς και άλλοτε υποκλινόμενοι σ’ αυτούς
που έδιναν μεγάλο φιλοδώρημα στο στόμα της καμήλας.
Στη
συνέχεια, με τη συνοδεία των οργανοπαιχτών και πλήθους κόσμου μικρών και
μεγάλων, η καμήλα περιφερόταν από γειτονιά σε γειτονιά από σπίτι σε
σπίτι η…. τότε μασκότ της πόλης μας!
Η Κυρ
ιακή της αυτής
εβδομάδας ήταν μια ξεχωριστή μέρα γιορτής. Η οικογένεια έπρεπε να
προετοιμαστεί για τη μεγάλη νηστεία. Στο σπίτι μαζευόντουσαν όλοι οι
συγγενείς μικροί – μεγάλοι για να συγχωρεθούν από τυχόν αμαρτήματα. Οι
μεγαλύτεροι έδιναν φιλοδωρήματα στους μικρότερους, στις νύφες, στους
γαμπρούς κ.λ.π..
Τα εδέσματα και τα γλυκίσματα είχαν την
τιμητική τους, όπως τυρόπιτες, μπακλαβάδες, σαλιάρια με καρύδια, σαραγλί
και ενίοτε ρεβανί ή καρυδόπιτα για τα παιδιά.
Εντυπωσιακό
επίσης, και μοναδικό ήταν ένα αποκριάτικο παιχνίδι που νομίζω ότι κι
αυτό μαζί με τις συγγενικές μαζώξεις, έχει ήδη εκλείψει. Ήταν το
παιχνίδι του αυγού, το λεγόμενο "Χάσκα". Συνήθως, η γιαγιά έδενε
με προσοχή σ’ έναν κλώστρη [πλάστη] ένα καλοβρασμένο, ξεφλουδισμένο αυγό
και προσπαθούσαν τα εγγονάκια ή και οι μεγαλύτεροι να το πιάσουν με το
στόμα τους καθώς η γιαγιά κουνούσε τον πλάστη πέρα – δώθε…..
Τί γέλια, τί χωρατά και πόσες ευχές σ’ αυτόν που κατόρθωνε να φάει το αυγό… το χάσκα!
Το βράδυ της ίδιας μέρας όλες οι γειτονιές είχαν τη δική τους τιμητική , τους φανούς.
Ένα έθιμο πανάρχαιο [που τείνει κι αυτό να εκλείψει].
Σ’
αυτή την τελετουργία συμμετείχαν όλα τα νέα παιδιά της κάθε γειτονιάς,
και όχι μόνο. Όλοι μαζί, οικειοθελώς, βοηθούσαν ακούραστα επί μέρες στη
φόρτωση και εκφόρτωση των κέδρων που με κόπο τα έκοβαν από τους γύρω
λόφους. Όσα περισσότερα κέδρα έφερναν στη γειτονιά τους τόσο μεγαλύτερη
απήχηση θα είχε ο φανός τους, λόγου χάριν, ο φανός "στο Κούρβουλο" έμεινε στην ιστορία!
Η
φωτιά δυνάμωνε, το κρύο έτσουζε και καθώς ο χορός μεγάλωνε τον κύκλο
του, οι καρδιές αναζωπύρωναν στο άκουσμα του πρώτου χορευτή!
‘’τις Μιγάλις Απουκρές
Απουκρεύουν του τυρί! ‘’………
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου