Το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου

Ακούγοντας τα μυστικά του σύμπαντος στην έρημο της Αυστραλίας.

Κάτω από ακραίες θερμοκρασίες, με καγκουρό, μυρμήγκια, άγρια σκυλιά και τεράστιες σαύρες, κατασκευάζεται στην έρημο, 350 χιλιόμετρα μακριά από την ακτή του Γκέραλντον (Geraldton), το ραδιοτηλεσκόπιο με το όνομα «Square Kilometer Array» (SKA).

Η εγκατάσταση αυτή αποτελεί τη συμμετοχή της Αυστραλίας σε ένα διεθνές σχέδιο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, για να συγκεντρώνει τις εισροές εκατοντάδων χιλιάδων ραδιοφωνικών

κεραιών, διάσπαρτων σε ένα εκατομμύριο τετραγωνικά μέτρα, καλύπτοντας 13 χώρες.

Αλλά αυτό δεν είναι το είδος του τηλεσκοπίου που οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν. Δεν υπάρχουν φακοί ή θόλοι. Είναι, μάλλον, ένα συνονθύλευμα κεραιών, διατεταγμένων σε ομάδες των 16 και σε μεγάλα πάνελ, τα οποία φυτεύτηκαν στο έδαφος της ερήμου.

Το σκηνικό από ψηλά μοιάζει με μεταλλικούς σκελετούς δέντρων και κομμάτια γέφυρας, όλα συνδεδεμένα με παχιά μαύρα καλώδια.

Γιατί στήνεται αυτή η εγκατάσταση σε ένα σκληρό ερημικό περιβάλλον; Όπως στα άλλα τηλεσκόπια απαιτείται νυχτερινός ουρανός χωρίς ρύπανση, έτσι και για τη λειτουργία των ραδιοτηλεσκοπίων χρειάζεται απόλυτη ησυχία, χωρίς καμία ηχητική παρεμβολή.

Το τμήμα του SKA στην ύπαιθρο της Αυστραλίας ακούει στοιχεία μέσα από τα πρώτα δισεκατομμύρια χρόνια μετά το Μπινγκ Μπανγκ. Τότε άρχισαν να σχηματίζονται γαλαξίες και το φως επανεμφανίστηκε, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το Σύμπαν όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.

Με αυτά τα ραδιοτηλεσκόπια μπορούμε να αισθανόμαστε τις ηχώ εκείνης της εποχής, πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια!

Σε αντίθεση με ένα οπτικό τηλεσκόπιο, το οποίο αναζητά ηλεκτρομαγνητικά κύματα στο ορατό φάσμα, το παρατηρητήριο είναι ευαίσθητο στα ραδιοκύματα, τα οποία έχουν πολύ μεγαλύτερα μήκη κύματος.

Όπως το φως από τον ήλιο καθιστά αδύνατο να βλέπει κανείς τα αστέρια κατά τη διάρκεια της ημέρας, ένα ραδιοτηλεσκόπιο δεν μπορεί να ανιχνεύσει τίποτα, αν δεν είναι απομονωμένο από άλλες πηγές ραδιοκυμάτων.

Η συγκεκριμένη περιοχή είναι έκτασης 127 τετραγωνικών χιλιομέτρων και προστατεύεται από την αυστραλιανή νομοθεσία από ραδιοφωνικές εκπομπές.

Παράλληλα, απαγορεύεται στους περισσότερους ανθρώπους να πάνε κοντά, καθώς ενοχλούν ακόμα και τα κινητά τηλεφώνα, τα οποία εκπέμπουν συνεχώς ραδιοκύματα.

Τα μόνα που πλησιάζουν είναι τα ζώα, κάποια από τα οποία δημιουργούν προβλήματα. Τα καγκουρό κλωτσάνε το υλικό του τηλεσκοπίου, τα άγρια σκυλιά το δαγκώνουν, τα κουνάβια πατάνε πάνω στα πάνελ, ενώ τα μυρμηγκιά τρώνε τα καλώδια…

Μικρότερα είναι τα προβλήματα από τις γιγαντιαίες σαύρες «bungarras», οι οποίες περνούν και δεν επιμένουν να ασχολούνται με τα εξαρτήματα του, όπως τα άλλα ζώα…

Πηγή: Atlas Obscura / Επιμέλεια Snoopit24